Allochtonen

Wil Werkhoven / 01-03-2005

De betekenis van dit woord is simpelweg :”niet in dit land geboren” maar voor mij is het meer een vloek geworden daar het vrijwel altijd wordt het gebruikt in een negatieve betekenis. Als men het woord “allochtoon” in de mond neemt gaat hier vrijwel altijd “klote” of “kut” aan vooraf. ! En dan te bedenken dat wij allemaal ontzettend trots zijn op “ons Amsterdam” Vrijwel iedereen zingt woordelijk de liedjes mee van Johny Jordaan, Louis Davids en Willy Alberti als er gezongen wordt over die mooie ouwe Wester, Bij ons in de Jordaan en De olieman heeft een Fordje opgedaan. Amsterdam is tot bloei gekomen in de Gouden Eeuw, zijn expansie over de gehele wereld was niet te stuiten ! Jaarlijks bezoeken dan ook miljoenen toeristen uit ieder continent “onze “ stad, zijn verrukt over de grachten als ze er met een rondvaartboot doorheen varen maar zijn boven al lyrisch over het gevoel van complete vrijheid in hun doen en laten dat hen direct bevangt als ze het Centraal Station uit lopen. Vaak krijg ik klanten in de slijperij die in een vaag dialect hun prevelementje maken. Ik kan ze plaatsen vanuit welke provincie ze komen, meestal uit de drie noordelijke of de twee zuidelijke. Als je hen vraagt of het ze hier bevalt geven de meesten het stereotiepe antwoord: “toen ik in Amsterdam kwam studeren wilde ik de eerste drie maanden desnoods op handen en knieën terug kruipen naar huis.” “En nu?’ vraag ik dan steevast. Lachend hoor ik hun antwoord aan want geen zou óóit nog teruggaan vanwege de volledige vrijheid en openheid in onze stad. Tja, deze sfeer is ook een proces van honderden jaren geweest om te bereiken wat het nu is. En dan te bedenken dat we dit allemaal mede te danken hebben aan allochtonen !!! In de Gouden Eeuw bevonden zich namelijk op iedere Amsterdammer drie allochtonen ! Het verhaal gaat dat er op de plek waar de jordaan zich bevindt in de middeleeuwen veel Fransen woonden. Deze sierden hun tuintjes op met veel bloemen zodat het in de volksmond het Franse woord “jardin” werd genoemd dat “tuin” betekend. Het woord is nu verbasterd tot het alom bekende “jordaan”. En de allochtonen die er zijn blijven wonen zijn onze gewaardeerde “jordenezen”. Sinds een veertigtal jaren zijn er in ons land honderdduizenden Italianen, Spanjaarden, Turken en Marokkanen in ons land komen werken en die hier gebleven zijn. Ik ben er van overtuigd dat zij een even grote positieve inbreng hebben op ons land en bevolking als er gebeurd is in de Gouden Eeuw! Menigeen die dit leest zal me voor imbiciel uitmaken maar waarop is mijn oordeel dan gebaseerd ??Binnen nog geen dertien meter afstand van de slijperij wonen en werken drie allochtone vrouwen, een uit India, een uit Iran en de ander uit Duitsland. In het kort zal ik iets over hen vertellen. Nahid is geboren in Iran en heeft daar de lagere en middelbare school doorlopen.. Ze was net begin twintig toen ze naar Nederland kwam. Ze was doordrongen van het feit dat ze allereerst de taal moest leren lezen en kunnen schrijven maar wat een opgaaf heeft dit voor haar moeten zijn !!! Als op T.V. wel eens beelden komen met een Arabisch schroft is dit voor ons allen acadabra. Ik heb op Iraanse munten wel eens hun schrift gezien maar dat is helemaal niet te volgen, voor mij zit er geen enkele logica in. Het deed me herinneren aan “het spijkerschrift”, gelijk alsdat je een bus spijkers van tien kilo op de grond laat kletteren en deze daardoor alle kanten opvliegen. Zoals ze op de grond liggen uitgespreid, wel, zoiets is het Iraanse schrift! Dat meisje heeft ons Nederlands moeten leren lezen en schrijven, voor mij vrijwel onbegonnen werk ! Toen ze dit eenmaal onder de knie had is ze voor tandarts gaan studeren in Amsterdam en heeft momenteel een eigen praktijk waar tien mensen werken en ze heeft zelfs patiënten van ver buiten Amsterdam. Je kan dus zonder meer stellen dat zij geslaagd is in wat ze wilde. Belangrijker vind ik echter de sociale kant van haar karakter. In de zomer eet zij en het personeel de boterhammetjes buiten op in lunchtijd. In hun mooie, blauwe uniforme kleding zitten ze dan niet op stoelen of krukken, wel neen, gewoon op de stoep met hun rug tegen de pui aan als leuning. Eenieder die langs komt lopen of fietsen zwaait, groet of blijft staan voor een praatje met hen! Het wil wel eens gebeuren dat een patiënt afbelt en vaak komt ze dan even een praatje bij me maken. Het gebeurde eens dat toen zij binnenkwam een oude man die heel gebrekkig liep bij mij de deur uitging. Nahid keek het even aan, legde spontaan haar hand op zijn arm en vroeg of hij met de auto was. “Neen,”antwoordde deze, “ik ben lopend” en toen Nahid hem vroeg waar hij dan wel naar toe moest antwoordde deze “Naar de Kattenburgerstraat.” Nahid schudde met haar hoofd en bood de man aan hem even naar huis te zullen brengen met de auto ! Deze vrouw is niet alleen ingeburgerd hier in Nederland, neen, we kunnen zelfs nog een voorbeeld aan haar nemen !!! Jutta is Duitse van geboorte en heeft daar een behoorlijke opleiding genoten. Allereerst heeft ze na de Middelbare school drie jaar een school gevolgd als meubelmaker. Direct daarna begon ze aan de studie Bouwkunde. Al snel hoorde ze over de universiteit van Delft want deze staat daar hoog aangeschreven. Typusch voor Jutta is ze zich hier direct gaan aanmelden en toen ze toegelaten werdis ze allereerst een spoedcursus Nederlands gaan volgen. Ze heeft haar studie afgemaakt en is in Delft geslaagd als Bouwkundig ingenieur.In deze tijd heeft ze een andere student leren kennen waar ze al een paar jaar mee samenwoont.. Drie en een halve dag per week werkt ze in Utrecht bij een landschaparchitect en reist per trein. Ik geloof dat ze deze reistijd per minuut heeft gepland want als ze ’s ochtends op haar vouwfiets springt om naar het Centraal Station te scheuren doet ze geheid niet onder voor Speedy Consalez ! Ze hebben een dochtertje van bijna twee jaar oud en iedere dag als Jutta niet hoeft te werken zie je haar al om negen uur in de ochtend met haar dochter Franka naar buiten stappen, weer of geen weer en wandelen of fietsen meestal naar Artis waarvan ze een seizoenkaart hebben om pas tegen twaalf uur weer terug te komen. Op de crèche van Franka heeft ze het initiatief genomen om wat witte muren met tekeningen op te luisteren en ook heeft ze gehoor gegeven aan een oproep om medewerking te verlenen in een rubriek van “de Eilander”. Tja, menigeen hoor ik zeggen: “Al spreek je goed het Nederlands, dat hoeft nog niet te betekenen dat je dat dan ook daadwerkelijk bent !. Wat dacht u echter van het volgende dat ik twee weken geleden met haar meemaakte ? Rond negen uur in de ochtend stond ze wat verloren op de stoep in het rond te kijken. “Is er wat ?” vroeg ik.“Mijn fiets is gejat !” Met dit antwoord is ze voor mij uitgegroeid tot een rasechte Amsterdamse ! Gurjeet is de bovenbuurvrouw van één hoog en zij komt uit het noorden van India. Ook haar man komt daar van daan. Een tien jaar geleden zijn ze in India getrouwd en naar Nederland gegaan. Het is een bijzonder intelligente vrouw en zij is daarom direct een cursus Nederlands gaan volgen. Het kontakt dat mijn vrouw en ik met haar hadden was in het Engels maar al snel kwam het Nederlands ervoor in de plaats. We waren er eens op visite en toen liet ze een film van haar ouderlijk huis en dorpje zien. Ieder gezin heeft daar een koe voor de melk en de mest! De vlaaien worden gedroogd en niet zoals bij ons als mest verwerkt, neen, ze dienen als brandstof voor de oven waarop gebakken en gekookt wordt ! Wat zou ik ook graag een koe in mijn tuintje willen hebben zoals de dorpelingen daar, al was het alleen maar om de torenhoge gasrekeningen van het Nuon te omzeilen ! Ze hebben inmiddels hier twee dochters gekregen. Toen de eerste was geboren en wij op kraamvisite gingen stond ze – met de kleine in haar arm – boven aan de trap ons op te wachten. Toen we bij de deur kwamen legde ze de kleine in de armen van mijn vrouw en konden we naar binnen. Zulk een geste komt enorm warm en gastvrij over, een schitterend ritueel wat daar gebruikelijk is. De eerste jaren werd er door hen alleen Punjabi gesproken doch dit is nu omgeslagen naar het Nederlands. Alleen als ze boos zijn op de kinderen omdat ze iets stouts hebben gedaan dan worden ze nog hierin toegesproken waardoor ze direct weten dat het goed mis is. De ouders zijn in alles geinteresseerd en volgen de kinderen nauwlettend. Ook zij vinden het mooi om te horen waarom ze in Nederland bijv. Sinterklaas vieren en welke betekenis dit hier heeft. Aan al dit soort dingen wordt door hen meegedaan en de oudste heeft zelfs al haar twee zwemdiploma’s, de jongste van net zes moet ieder ogenblik afzwemmen voor haar A-diploma. Ook op school is Gurjeet erg actief. In de streek waar zij vandaan komt wordt er van 15 Juli tot 15 Augustus feest gevierd en komen de mannen en vrouwen uit alle bijliggende dorpen iedere Zondag bij elkaar om het “Mandhi” feest te vieren. De vrouwen beschilderen de binnenkant van hun handen met Henna en doen dit in de mooiste kleuren en bloemmotieven. Je zult begrijpen dat het een geweldig feest was in de klas van haar dochter Kiran toen ze ook een ochtend de handpalmen van de “dames” ging beschilderen.Ze werkt in het bedrijfsrestaurant van een bankinstelling en door haar gewiekstheid zit ze nu ook achter de kassa om het bestelde af te rekenen. Vorige week is ze geslaagd voor het theoretische gedeelte van het rijbewijs. Ze was eerst bang of ze de vragen wel goed zou begrijpen maar als je 47 vragen goed hebt van de 50 hebben deze dus ook geen enkel probleem opgeleverd. Het zijn slechts drie van de tientallen allochtonen die rondom wonen. Dezelfde strekking van mijn gedachten over hen geldt tevens voor Surinaamse, Turkse en Marokkaanse vrouwen en mannen die ik al tientallen jaren heb leren kennen ! Wil WerkhovenDe slijper van de Czaar Peterstraat.

Deel deze pagina: